Visie


In het onderzoek naar de werkelijkheid tekenen enkele lijnen zich uit: “Het niet-weten en het niet-zijn”. Immers binnen de verschillende vormen die kunst kan hebben, lijken twee vormen mij het interessants. Kunst als commentaar op de actualiteit en kunst die peilt naar betekenissen. 

Intuïtief voel ik me verwant met de tweede vorm.
Persoonlijke beschouwingen en de tijdloze zijnsvragen. Die ontologische benadering van kunst is enerzijds problematisch wegens zijn moeilijk te materialiseren karakter, anderzijds is het boeiend omdat het de belofte inhoudt het onzegbare te vatten en zo de illusie te koesteren om het “zijn” te begrijpen.
Zo ontstaat een nieuwe werkelijkheid die actueel is maar, doordat haar wortels in het klassieke canon liggen, vertrouwd en tegelijk bevreemdend is.
 De meeste sculpturen bestaat op zichzelf maar belicht telkens een deelaspect van het centrale thema: Identiteit. (wie ben ik, wie wil ik zijn?)

Het werk laat de toeschouwer de illusie naar een sculptuur te kijken dat buiten hem-of haarzelf ligt.
Figuren koesteren de gedachte te ontsnappen aan de alledaagse banaliteit.


"Materie krijgt het vermoeden van een verhaal"

 

In zijn recente reeks “recipiënten” onderzoekt Dirk Lamote de mogelijkheden van “bevattings- en herinneringsvormen”. Hij construeert kommen, kano’s, helmen uit marmer en blauwe hardsteen. IJzeren met mousse beklede vormen.

Deze sculpturen zijn recipiënten van herinneringen.

Recipiënten om te scheppen, te realiseren en in het eigen licht te brengen.

 

“…..kreeg ik een schok. Een heerlijk gevoel van vreugde had zich van mij meester gemaakt en isoleerde mij van mijn omgeving. Terstond lieten de wisselvalligheden van het leven mij onverschillig, de kortheid ervan was maar bedrieglijk, op dezelfde wijze gaat de liefde tewerk doordat ze mij met een kostelijke substantie vervult: of liever deze substantie was niet in mij, maar ik was het zelf. Waar kon dit machtige vreugdegevoel vandaan komen? Ik voelde dat het te maken had met de smaak van het gebak en de thee, maar dat het daar oneindig ver bovenuit steeg en van een heel ander karakter was. Waar kwam het vandaan? Wat betekende dat? Waar kon ik het vatten? Ik drink een tweede slok en vind daar niets anders in dan in de eerste, dan een derde. Ik moet ophouden, want de geheime kracht van de drank schijnt te verminderen. Het is duidelijk dat de waarheid niet in het brouwsel ligt, maar in mij. Het heeft haar daar gewekt, maar kent haar niet en kan slechts op een onbepaalde tijd en met steeds minder kracht zijn getuigenis herhalen die ik echter niet weet te interpreteren. Ik zet het kopje neer en richt mij tot mijn geest. Hij moet de waarheid vinden. Maar hoe? Een ernstige onzekerheid begint, zoals altijd wanneer de geest zich door zichzelf overtroffen voelt; wanneer hij, de zoeker, tegelijk het donkere landschap is waar hij moet zoeken. Zoeken niet alleen dat: scheppen.

Hij staat voor iets dat nog niet is en dat alleen hij kan realiseren en dan in zijn eigen licht kan brengen.”

 

Marcel Proust  A la recherche du temps perdu

 

Dirk Lamote is gevat en spiritueel in zijn titels en origineel in de opbouw van zijn sculpturen die bestaan uit een stenen of eikenhouten vorm waarin gekerfd en gesneden werd en waarin het gepolijste de tegenhanger is van de ruwe huid, de blessure, de afgebroken open wonde, het non finito. ‘Steen en balk om aan te raken’ ‘steen om verwonderd naar te kijken ‘zijn enkele van zijn titels.Zij verraden een intense dialoog tussen de kunstenaar en zijn materiaal.

Hij voegt vormen aan elkaar, hij vouwt ze open, breekt ze uiteen en bekleedt ze met kalk of met eindjes touw. Zo ontstaan spanningen, beleeft de oorspronkelijke vorm een gedaanteverwisseling en wordt het harde van de donkere materie opgevangen door het meer lumineuze van de bijkomende elementen. Het geometrische domineert, bijwijlen ontstaat een architecturale sfeer, een enkele keer groeit een golvende beweging.De kunstenaar heeft op een domein waar zo vaak geëxperimenteerd werd en gezocht naar een vormentaal toch een eigen dimensie en taal weten te ontwikkelen."

 

Hugo Brutin

 

Nu, op zijn 56ste, zijn de lijnen in het gevolgde parcours van Dirk Lamote duidelijk. Het is een consequente evolutie geweest, bouwend aan zijn eigen artistiek verhaal. Met onderweg : het zoeken, het uitproberen van ideeën, het kunnen loslaten van ideeën ook. Alles constant gevoed door kijken, bestuderen, lezen, nadenken, overwegen. Beeldhouwkunst als plekken van bezinning, van bevraging van de beeldhouwkunst zélf.

 

Dirk Lamote is erg geboeid door filosofische vraagstukken. Van die interesse in de metafysica vindt men de weerslag in zijn sculpturen die worden gekenmerkt door een zekere hermetiek.

 

De kijker moet rationele en traditionele interpretaties achter zich laten en zich laten leiden door het ongekende, nl. zich inleven in Lamote's eigen gedachtengang. Zijn opgedane indrukken en herinneringen, reflectie, doorgronden van geometrische vormen... dit alles speelt mee. Uit-zichzelf is dat alles zeer persoonlijk en dus moeilijk mededeelbaar.

 

De ideeën waarrond Dirk Lamote werkt zijn uiteenlopend. Grondgedachte is het exploreren van aloude basisvormen, die naar zijn hand te zetten en de resultaten te tonen in combinaties en confrontaties van werkstukken. We kunnen hier eventueel nog de hand in zien van Paul Perneel, in de late jaren '80 Lamote's leraar beeldhouwkunst aan de Oostendse Kunstacademie. Het waren trouwens de jaren van Lamote's eerste exposities.

 

Basisvormen zijn niet oneindig : potvormen, kommen en schalen; recipiënten die bij Lamote "bevattingsvormen" worden; en ook twee- of driedimensionele meetkundige figuren waarvan hij er graag meerdere combineert.

 

In zijn pot- en komvormen bewerkt Dirk Lamote de buitenkant van de natuursteen tot ruwe, ongepolijste agresieve texturen door ze kris-kras met de slijpschijf te bewerken. Die diepe groeven doen vervreemdend aan omdat we gewoon zijn aan gladdere, zachtere oppervlakken.

 

Een reeks schotels met uiteenlopende vormgeving vertonen dezelfde karakteristieken wat de bewerking van het oppervlak betreft. Dirk Lamote presenteert er drie op een tafel. 1, 2 en respectievelijk 3 stokjes op de schotels markeren hun plaats in het ensemble.

 

Heel zeker is ook de vorm van een primitieve kano een oer-vorm. Een stevige maar "open" transportmiddelen naar de onderwereld.

 

Een aantal kubusachtige arduinen blokken zijn allen op een andere manier gekapt en bewerkt. Door lagen van jute en gips toe te voegen, ook steeds op een andere wijze, voegt hij nieuwe texturen toe aan de harde steen. Als "De Stad" presenteert Dirk Lamote er een viertal op een tafel.

 

Een stel houten balken zijn gestapeld tot een grotere balkvorm, zo dat de twee zijvlakken vierkanten vormen waarin Lamote een cirkel uitspaart. Het levert een spel van drie vormen op die ingenieus met elkaar vervlochten zijn : balk, vierkant, cirkel.

 

Er zijn sculpturen waarin Dirk Lamote zijn steen "tegennatuurlijk" bewerkt. In een sculptuur zijn de stenen zo gekapt, dat ze gevouwen lijken. Door ze dan 2 à 2 in elkaar te laten haken en met koorden vast te binden krijgen we bevreemdende objecten.

 

In de massa van 2 balken met overlangs uitgeholde cirkelsegmenten vormen die holtes op de korte kanten een perfecte cirkel wanneer de twee balken juist gepositioneerd zijn. Ook hier het spelen met geometrische vormen. Maar door de sculptuur verder te bekleden met jute en toe te binden met riemen is er opnieuw die bevreemding.

 

"Omhels mij" is de naam van een reeks transparante metalen structuren met vrije vormen waarvan de ribben een ingesloten ruimte creëren. Het gepolijste en gekleurde stalen frame ziet er van buitenaf koud en stevig uit. Van binnen uit gezien echter zorgt de bekleding in mousse, die nauwgezet de ribben volgt, voor een heel ander gevoel : zachter, weker.

 

Zonder volledig te willen zijn in de beschrijving van de tentoonstelling, wilden we duiding brengen bij de richting die Dirk Lamote uitgaat. Reflectie, vorm en materiaal zijn de uitgangspunten.

 

De beeldhouwkunst in Oostende is hooguit een verhaal van een eeuw en een kwart, van 4 à 5 generaties. Maar dat belet niet dat het boeiend en rijk is. Brengen we enkele namen in herinnering in opklimmende lijn : Balthasar Mouton en Karel De Kesel voor W.O.I, Oscar De Clerck in het interbellum, daarna een kleine groep die vooral tijdens de tweede helft van de 20ste eeuw actief was met oa. Gust Michiels, Willy Van Huyse, Gerard Holmens, Yves Rhayé, Jacky De Maeyer. Dan gevolgd door Bart Soubry, Yves Degrieck, Linda Molleman en Dirk Lamote. Vergeten we ook niet dat Oostende de thuisbasis was van de jaarlijkse Nationale Beeldhouwwedstrijd August Vermeylen. Concours waarvan Dirk in 1999 laureaat werd.

 

Norbert Hostyn

30/08/2015


Inauguração A Fuga 


Caro Senhor Presidente da Câmara do Porto

Caro Senhor Embaixador da Bélgica

Caros senhoras e senhores dos serviços culturais e técnicos do Porto,

Queridos amigos, amantes da arte.

 

Cá estou eu, no Porto…, a tentar fazer um discurso em português!

Tenho a certeza de que a minha professora de português, Margarida, estará muito orgulhosa e feliz de me ver aqui. No entanto, admito de estar nervoso e pouco a vontade.

Espero que vocês possam perdoar a minha pronúncia e erros de linguagem.

 

O que é Arte?

É provavelmente uma das perguntas mais frequentes e antigas sobre arte.

Para mim, a arte são histórias, contar histórias…

Mas espero, sobretudo, que a arte crie uma história para todos.

e que possa fazer todas as pessoas sonharem.

 

O material do escritor é a palavra.

O material do pintor é tela e tinta

O material do escultor, no meu caso, é bronze, aço inoxidável e água.

Mas o escritor, o pintor e o escultor usam a imaginação como ferramenta para moldar o material.

 

É o nosso cérebro que cria a realidade para nós.

A realidade é uma construção do nosso cérebro.

Nosso cérebro lida com histórias e usa a imaginação para isso.

A imaginação é o que nos torna humanos.

 

A instalação “A Fuga” é composta por três esculturas

Dois nadadores fazem uma viagem.

Uma viagem para uns, uma travessia para outros.

A terceira, e maior escultura, é um homem, erguido sobre uma base de aço inoxidável brilhante. Um pedestal como um trono.

Os braços abertos com asas feitas de tábuas de madeira.

Olhando orgulhosamente para frente.

Com a enorme vontade de voar…

 

A palavra “A Fuga” tem dois significados em neerlandês, minha língua nativa:

Vôo como o vôo do perigo e vôo como o vôo de uma águia.

A instalação pretende ser uma metáfora dos nossos sonhos para uma realidade ideal.

 

Esta explicação é a minha história.

Durante a realização do projeto, várias pessoas falavam comigo.

Cada uma com a sua explicação sobre a instalação “A Fuga”.

Alguém pensou que se tratava dum salvador.

Uma senhora viu a figura do Cristo.

Outra dizia que transmitiu “poder”.

Um homem pensou que o reflexo no pedestal era como um sonho.

Ainda outro viu dois nadadores brincando num mundo seguro.

Cada pessoa tem a sua própria história.

 

Este é o meu objetivo.

Esta é a minha missão como artista.

Deixar as pessoas criar as suas próprias histórias.

Deixar as pessoas sonhar e fantasiar…

 

Finalmente quero agradecer o Embaixador da Bélgica, o Sr. Serge Wauthier, pela confiança no meu trabalho

Quero agradecer o Presidente da Câmara Municipal do Porto, o Dr. Rui Moreira, pela sua resposta positiva e aceitação da minha obra e sobretudo pela bela localização concedida. É um honra para mim e para os meus compatriotas belgas ter uma obra belga nesta linda cidade.

Quero agradecer o serviço técnico e os bombeiros pela preciosa ajuda.

Mas quero também e especialmente agradecer a Maria Martins, a Diane Detollenaere, o Mário Fonseca e o Jan Seys pela agradável cooperação e amizade.

Dank u wel, Obrigado.


Dirk Lamote 

Porto

Janeiro 2024